TİCARET
Ticaret malların/ürünlerin üretim sürecinden tüketimine kadar geçen zamanda, ekonomik değer taşıyan başka nesneler ile değiştirilmesi, alışı ve satışı anlamında kullanılmaktadır. Ticaretin insanlık tarihindeki ilk şekli takastır. Takas yöntemi ile, mal ve hizmetler birbiri karşılığında değiş tokuş edilir. Günümüzde ise artık değişim aracı olarak para kullanılmadan keşfedilmesi insanlık tarihinin erken dönemlerine dayanmaktadır. Pek çok tarihçi ticaretin, iletişimin doğuşunu takiben takas yöntemiyle başlamış olduğunu düşünmektedir.
Ticaretin ortaya çıkış nedeni, insanın ihtiyaçlarını karşılama arzusudur. Üretimin ve kaynakların kısıtlı olmasından dolayı insan, kendinde olmayan mal veya hizmeti bir başkasından sağlamak istemiş, bunun için de kendinde bulunan mallar ile değiş tokuş yapmaya başlamıştır. Daha sonra iş bölümünün gelişmesi ve ticari malların çeşitlerinin artması ile, ortak bir değişim aracına ihtiyaç duyulmaya başlamıştır. Böylelikle ekmek, altın, fasulye, inci gibi mallar, para gibi bir değişim aracı olarak kullanılmaya başlamıştır.
Paranın keşfi, ticaretin kolaylaşmasını ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Taşımacılığın ve iletişimin de gelişmesi ile birlikte ticaret bugünkü halini almıştır. Bu gelişim sırasında da içinde bulunduğumuz ekonomik sistem gelişmiş, ticareti düzenleyici kanunlar yapılmıştır. Ticaret üç şekilde yapılır. Ülke sınırları içinde yapılan ticarete iç ticaret, ülkeler arasında yapılan ticarete dış ticaret, bir ülkenin ulaşım sistemlerinin farklı ülkeler arasındaki ticarette kullanılmasına ise transit ticaret denir.Günümüzde ticaret, ekonominin merkezinde yer almaktadır.Türkiye’de nüfusun az olduğu küçük şehirlerde ticaret hacminin az olduğu görülürken; etki alanı geniş, nüfusu fazla, konumu elverişli yerleşmelerde ticaret hacmi fazladır.
Ülkemizde ticareti yapılan ürünler çok çeşitlidir. Bu çeşitlilikte bölgeler arasında üretilen ürünler bakımından farklılık olması önemli bir etkendir. Örneğin, Türkiye genelinde tüketimi yapılan çayın üretim alanı yalnız Doğu Karadeniz’dir. Turfanda sebzeler Akdeniz kıyılarından bütün ülkeye ulaştırılır. Tekstil ürünleri, tıbbi malzeme, kimyasal madde üretimi İstanbul ve çevresinde yapılmaktadır. Bu farklılığın sonucunda kırsal alanlardan şehir merkezlerine daha çok gıda maddeleri ve sanayi ham maddeleri götürülürken, büyük sanayi bölgelerinden Türkiye geneline sanayi ürünleri sevkiyatı yapılmaktadır.
Ülkemizde en yaygın olan ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 70’i, yolcu taşımacılığının da % 90’ı kara yolu ile yapılmaktadır. Özellikle 1950’li yıllardan sonra, kara yolu yapımı artmış ve ulaşım araçları çoğalmıştır. Ülkemizdeki en işlek kara yolları, Edirne, İstanbul, Ankara, Adana arası ile İstanbul, Bursa, İzmir arası ve İzmir, Aydın, Denizli arasıdır. Modern kara yolu olan otoyollar ülkemizde sadece Edirne, İstanbul, Bolu ve Ankara arasında,Adana, Hatay çevresinde ve İzmir çevresinde bulunur.
ULAŞIM
İnsanların ürettikleri çeşitli ham ve işlenmiş maddelerin, haberlerin bir yerden başka bir yere nakledilmesine ulaşım veya ulaştırma denilmektedir. Başlıca ulaşım yolları:
1. Kara Yolları
Ülkemizde en yaygın olan ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 70’i, yolcu taşımacılığının da % 90’ı kara yolu ile yapılmaktadır. Özellikle 1950’li yıllardan sonra, kara yolu yapımı artmış ve ulaşım araçları çoğalmıştır. Ülkemizdeki en işlek kara yolları, Edirne, İstanbul, Ankara, Adana arası ile İstanbul, Bursa, İzmir arası ve İzmir, Aydın, Denizli arasıdır. Modern kara yolu olan otoyollar ülkemizde sadece Edirne, İstanbul, Bolu ve Ankara arasında,Adana, Hatay çevresinde ve İzmir çevresinde bulunur.
2. Demir Yolları
Türkiye’de İlk demir yolu hattı 1866 yılında İzmir – Aydın arasında kurulmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında demir yoluna önem verilmiştir.
Ancak, 1950’li yıllardan sonra, kara yollarına daha çok önem verildiğinden demir yolu yapımı azalmıştır. Şu anda, ülkemizde 8200 km uzunluğunda demir yolu ağı vardır.
3. Deniz Yolları
Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması ve iki önemli boğaza sahip olması, denizcilik alanında gelişmesi bakımından çok önemlidir. Dünya ticaretinde en fazla kullanılan yol deniz yoludur. Bu nedenle, ülkemizde deniz yolunun ve limanların geliştirilmesi gerekmektedir. 8333 km kıyı şeridine sahip olan ülkemizde, bölgeler arasında düzenli ve tarifeli yolcu ve yük taşımacılığı henüz gerçekleşmemiştir.
Dünya deniz ticaret filosundaki payımız % 1’e dahi ulaşmamıştır. Fakat, son yıllarda sanayi ve ticaretin gelişmesiyle, limanlarımızdaki indirilen – bindirilen yükte 8 – 10 katlık artışlar olmuştur.
4. Hava Yolları
Ülkemiz ulaşımında en az payı olan ulaşım sektörüdür. Çünkü, hava yolu ile ulaşım yüksek sermaye ve teknoloji gerektirmektedir.
Son yıllarda, Türk hava yollarının yanında, özel hava yolu şirketlerinin kurulması hava yolu taşımacılığında önemli artışlar meydana getirmiştir.
Son yıllarda, Türk hava yollarının yanında, özel hava yolu şirketlerinin kurulması hava yolu taşımacılığında önemli artışlar meydana getirmiştir.
Ülkemizde en işlek olan hava limanlarımız İstanbul (Atatürk), Ankara (Esenboğa), İzmir (A. Menderes) dedir. Bunun yanında daha çok iç hat seferleri yapılan Adana, Antalya, Dalaman, Bodrum, Diyarbakır, Erzurum, Malatya, Elazığ, Van, Samsun, Trabzon gibi, 25 ayrı il merkezinde hava alanı bulunmaktadır.
CEVAPLAR
Kaynakça
Meb Ders Kitabı
Yotube